මහර බන්ධනාගාර ගැටුම සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිසම විසින් විමර්ශනයක් සිදු කිරීමෙන් අනතුරුව රජයට නිර්දේශ කිහිපයක් ඉදිරිපත් කර ඇත.
ඔවුන් කියා සිටින්නේ මිය ගිය රැඳවියන් සම්බන්ධයෙන් පශ්චාත් මරණ පරීක්ෂණයක් සිදු කර මරණ වලට හේතුව දැන ගත යුතු බවය. එමෙන්ම බන්ධනාගාර වල තදබදය අඩු කිරීම සදහා වහාම පියවර ගත යුතු බවත් ඇප ලබා දිය හැකි වරදවල් වලට රිමාන්ඩ් භාරයෙන් නිදහස් කිරීම, අන් අයට හදිසි නඩු විභාග කිරීම, සුලු වැරදි සම්බන්ධයෙන් ඇප දිය හැකි ඒවාට රිමාන්ඩ් කිරීමෙන් වලකින ලෙසත්ය.
නොවැම්බර් 30 සවස 4 වන විට අදාල බලධාරීන්ට මේ ගැටුම පිලිබඳව මානව හිමිකම් කවුන්සිලය වෙත දන්වා නොසිටි බවත් මියගිය පුද්ගලයින්ගේ, රාගම රෝහලට මාරු කළ තුවාල ලැබූවන්ගේ හෝ නම් වහාම ලැයිස්තු ගත කර මියගිය අයගේ නම් ඔවුන්ගේ පවුල්වලට දැනුම් දෙන ලෙසත් මෙයින් කියා ඇත.
ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිසමේ විමර්ශන හා විමසීම් භාර කොමසාරිස් රමණි මුත්තෙට්ටුවේගම මහත්මියගේ අත්සනින් යුතුව නිකුත් කර ඇති එම නිර්දේශ මාලාවේ තවදුරටත් මෙසේද සඳහන් කර ඇත.
ආසාදිත සිරකරුවන් මාරු කිරීම හේතුවෙන් විරෝධතා ඇවිලී ගිය අතර COVID-19 වෛරසය සම්බන්ධයෙන් රැඳවියන්ට පැන නැගුණු ගැටලු සම්බන්ධයෙන් බන්ධනාගාර බලධාරීන් ප්‍රතිචාර දක්වා තිබුණා නම් මෙවන් ගැටුමක් ඇති නොවේ.
සිරකරුවන්ගේ මෙම ගැටුම සහ සිදු වු මරණ සම්පූර්ණයෙන්ම වළක්වා ගත හැකිව තිබුණි.
සියලුම බන්ධනාගාරවලට ඇතුළත් කිරීමට පෙරනව නව සැකකරුවන් පළමුවෙන් PCR පරීක්ෂණයට යටත් විය යුතු අතර ආසාදිත සියලුම සිරකරුවන් සහ රිමාන්ඩ් භටයින් සඳහා වෙනම ප්‍රතිකාර පහසුකමක් ලබා දීම අත්‍යවශ්‍යය.
මහර සියලුම සිරකරුවන් පරීක්ෂා කරන්න, නිලධාරීන් සඳහා නිරන්තර පරීක්ෂණ සහ ප්‍රතිකාර කිරීම අවැසි බවය.
මහර වර්තමාන ගැටළුව මඟහරවා ගැනීම සඳහා රිමාන්ඩ් භාරයේ මධ්‍යගත ලේඛනයක් සාදන ලෙසත් සිරකරුවන් සහ රිමාන්ඩ් භාරකරුවන් ඇතුළු සියළු දෙනා ප්‍රවාහනය කිරීම පිළිබඳ වාර්තා, නඩත්තු කළ යුතු ආරක්ෂක තොරතුරු සකස් යුතු බවද නිර්දේශ කර ඇත.
පෙර සූදානම සහ තීරණ ගැනීමේ ව්‍යුහයන් නොමැතිකම මෙහිදී නිරීක්ෂණය වූ බවත් තත්වයට ප්‍රතිචාර දක්වන ව්‍යුහයක් සකස් කිරීම අත්‍යවශ්‍ය බවත් එවැනි ව්‍යහුයක් තිබුණා නම් අවම බලය මත බොහෝ ජීවිත නොවැම්බර් 29/30 දින අහිමි වීම වළක්වා ගත හැකිව තිබු බවද එහි සඳහන් කර ඇත.
බන්ධනාගාර නිලධාරීන් සඳහා පුහුණුවක් ලබා දී මෙවැනි තත්වයන් කළමනාකරණය කරන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව බන්ධනාගාර නිලධාරීන්ට අවබෝධයක් ලබා දිය යුතු අතර ඊට ගිනි අවි භාවිතා නොකර කැරලි සහ ප්‍රාණ ඇපකරුවන් කළමනාකරණය කිරීම. සමූහ පාලනය, ගිනි අවි භාවිතය සහ හදිසි සේවා සැපයීම පිළිබඳ මාර්ගෝපදේශ ඇතුලත් විය යුතුව ඇතැයිද නිර්දේශ කර ඇත.
බොහෝ සිරකරුවන් සහ නිලධාරීන් මෙම සිදුවීම් නිසා අතිශයින් පීඩාවට පත්ව සිටින බවත් සමහරු හුස්ම ගැනීමට නොහැකි වීම සහ තුවාල සමඟ සම්බන්ධ නොවූ වෙනත් ශාරීරික රෝග පිළිබඳව පැමිණිලි කරමින් සිටින අතර රාත්‍රියේ මියගිය ඔවුන්ගේ “සහෝදරවරුන්” ගැන විස්තර කිරීම බොහෝ සිරකරුවන්ට අපහසු වූ බව පෙන්වා දෙන ශ්‍රි ලංකා මානව හිමිකම් කොමිසම පවසන්නේ මෙම සිද්ධියේ දීර්ඝ කාලීන බලපෑම අවම කිරීමට නම්, මනෝ සමාජ සහයෝගය අත්‍යවශ්‍ය බවයි.
මහර රිමාන්ඩ් සිරකරුවන්ගෙන් 80% ක් පමණ රඳවාගෙන සිටියේ මත්ද්‍රව්‍ය සම්බන්ධයෙන් වන අතර ඔවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් නැවත නැවත වැරදිකරුවන් වී දෙතුන්වර බන්ධනාාරයට පැමිණි අය බව පෙනෙන්නට තිබු බවද පවසන එම කොමිසම අවධාරණය කර සිටින්නේ මනස වෙනස් කරන ද්‍රව්‍ය මත යැපෙන සැකකරුවන් පුනරුත්ථාපනය සඳහා යැවිය යුතු බවය. ඒ බන්ධනාගාර වලට නොව පුනරුත්ථාපන මධ්‍යස්ථානයක් වෙත බවයි.